ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

ΣΤ1 ΤΑΞΗ 2ου ΔΗΜ. ΣΧ. ΧΑΝΙΩΝ
Τα ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΟΠΩΣ ΤΑ ΘΥΜΟΥΜΑΣΤΕ

Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Μας λένε και τα κάλαντα των Φώτων, σε δύο εκδοχές μάλιστα, τα παιδιά της Στ1 τάξης του 2ου Δημ. Σχ. Χανίων στον σημερινό Παιδότοπο… Κυρίως, όμως, στις θύμησές τους για την αυριανή μεγάλη γιορτή των Θεοφανείων, αναφέρονται.
Στην πανηγυρική λειτουργία που γίνεται στον Μητροπολιτικό Ναό της Τριμάρτυρης, που είναι κοντά στο σχολείο τους, και βέβαια στο ρίξιμο του σταυρού στο Ενετικό Λιμάνι της Πόλης μας.
Ολα, εκτός από ένα, που μας “πηγαίνει” στον Λιβαδά, στο χωριό της γιαγιάς του, και στη Σούγια Σελίνου…
Υπέροχα όλα τα κείμενα των παιδιών που μαζί με τρεις σχετικές ζωγραφικές συμμαθητών τους, μου έστειλε ηλεκτρονικά απ’ το χωριό της, το Δροσάτο του Κιλκίς, όπου πήγε για τις διακοπές, η δασκάλα τους, η κυρία Βασιλική Χαραλαμπίδου. Καλή συνέχεια σ’ όλα τα ωραία που κάνεις με τους μαθητές σου, καλή μου συναδέλφισσα!
Καλή φώτιση σε μαθητές και δασκάλους!
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης,
δάσκαλος

Η ημέρα των Φώτων είναι μία μεγάλη Χριστιανική εορτή και γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου. Είναι η τελευταία εορτή των Χριστουγέννων. Το πρωί πηγαίνω με την οικογένεια μου στον Ιερό Ναό Των Εισοδίων της Θεοτόκου για να παρακολουθήσουμε την λειτουργία των Θεοφανείων. Ο δεσπότης αγιάζει με το σταυρό το νερό που έχει μπροστά του και στο τέλος όλοι οι πιστοί παίρνουμε και το πίνουμε. Είναι ο αγιασμός της ημέρας. Μετά βγαίνουμε από την εκκλησία για να πάμε στο λιμάνι όπου πετάει ο δεσπότης τον σταυρό στη θάλασσα. Μπροστά προχωράνε ο δεσπότης και άλλοι παπάδες μαζί με τους ψάλτες. Από πίσω ακολουθούν οι αρχές του τόπου και στο τέλος ο υπόλοιπος κόσμος. Μόλις φτάσουμε στο λιμάνι οι παπάδες ψέλνουν και μετά πετάνε το σταυρό στη θάλασσα. Τότε βουτάνε πολλοί κολυμβητές και ψάχνουν να το βρουν. Όποιος τον πιάσει θεωρείται τυχερός για αυτή τη χρονιά. Τέλος, όλοι φιλάνε το σταυρό και ο κόσμος αρχίζει να φεύγει.
Βασιλική Κωνσταντουδάκη, Στ1 τάξη

Τα Θεοφάνεια είναι μια μεγάλη γιορτή των Χριστιανών όπου γιορτάζεται η βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Ιωάννη το Βαπτιστή. Είναι η τελευταία γιορτή των Χριστουγέννων και γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου. Η εορτή των Θεοφανείων ονομάζεται και Επιφάνεια ή Φώτα. Το όνομα προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας (Πατήρ, Υιός, Αγιο Πνεύμα). Εμείς σαν οικογένεια την ημέρα εκείνη πηγαίνουμε το πρωί στην εκκλησία. Παίρνουμε τον Αγιασμό και κατευθυνόμαστε στο ενετικό λιμάνι. Εκεί ο δεσπότης πετάει στη θάλασσα τον σταυρό και όποιος τον πιάσει είναι τυχερός για όλο το χρόνο. Τέλος, κάθε χρόνο τα Φώτα επισκεπτόμαστε το μεσημέρι το σπίτι της γιαγιάς και του παππού για να γιορτάσουμε το όνομα της θείας Ουρανίας.
Γεωργία Δρουμπάκη,
Στ1 τάξη

Την ημέρα των Θεοφανείων στην Τριμάρτυρη ο παππάς αγιάζει το νερό και γίνεται αγιασμός. Ολος ο κόσμος γεμίζει τα μπουκαλάκια του για να το πάρει σπίτι του. Μετά ο δεσπότης πάει προς το ενετικό λιμάνι με τη συνοδεία της μπάντας του ναυτικού και πολλούς ανθρώπους να τον ακολουθούν. Κατά την τελετή της κατάδυσης του σταυρού οι τολμηροί κολυμβητές, οι λεγόμενοι και βουτηχτάδες, βουτάνε στα παγωμένα νερά για να πιάσουν το σταυρό, να λάβουν την ευλογία του δεσπότη και να δεχθούν τις τιμές και τις ευχές των συντοπιτών τους. Αυτός που πιάνει το σταυρό θα έχει μια καλή χρονιά.
Γιώργος Δούκας – Χριστίνα Αμπράση,
Στ1 τάξη

Τα Θεοφάνεια είναι στις 6 Ιανουαρίου. Πολλοί άνθρωποι πηγαίνουν στην Παναγία την Τριμάρτυρη και ακούνε τη λειτουργία. Μετά ακολουθούν τον δεσπότη, την μπάντα του ναυτικού και τα παπαδοπαίδια μέχρι το ενετικό λιμάνι. Εκεί περιμένουν οι κολυμβητές τον δεσπότη να ρίξει το σταυρό για να βουτήξουν. Όποιος τον πιάσει έχει τη φώτιση του θεού, δηλαδή έχει καλή τύχη όλο το χρόνο.
Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός
η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ’ η κυρά μας, η Παναγιά,
όργανο βαστάει, κερί κρατεί
και τον Άη Γιάννη παρακαλεί
“Αη Γιάννη αφέντη και βαπτιστή,
βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί,
Ν’ ανεβώ επάνω στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λίβανο”
Ελένη Αποστολάκη

Το πρωί της εορτής των Θεοφανείων ο παππούς μου μας βάζει στη βάρκα του, εμένα και την οικογένεια μου, για να πάμε στο λιμάνι να δούμε από κοντά τη ρίψη του σταυρού. Εκείνη την ημέρα το λιμάνι γεμίζει με πολλές βάρκες λίγο πριν ξεκινήσει ο αγιασμός των υδάτων. Ο κόσμος είναι ενθουσιασμένος και πολλοί ανάβουν φωτοβολίδες. Οταν φτάσει ο κόσμος από την εκκλησία όσοι είναι να βουτήξουν για να πιάσουν το σταυρό ετοιμάζονται. Οι δεσπότης ψέλνει και ρίχνει το σταυρό. Ο κόσμος βουτάει και κολυμπάει όσο πιο γρήγορα μπορεί για να πιάσει το σταυρό. Μόλις δούμε ποιος τον έχει βρει ο παππούς μου βάζει μπροστά τη βάρκα για να πάμε την καθιερωμένη μας βόλτα. Και στο τέλος καταλήγουμε στο σπίτι της γιαγιάς μου για να φάμε όλοι μαζί και να τελειώσει η μέρα μας ευχάριστα.

Αντώνης Κοκογιαννάκης,
Στ1 τάξη

Την ημέρα που γιορτάζουμε τα Θεοφάνεια είναι η ημέρα που ο Χριστός βαπτίστηκε στον Ιορδάνη ποταμό από τον Αγιο Ιωάννη το Βαπτιστή και γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου. Στην Ελλάδα έχουμε τα εξής έθιμα: Λέμε τα κάλαντα την παραμονή της εορτής, στις 5 Ιανουαρίου, όμως το πιάσιμο του σταυρού είναι το έθιμο που χαρακτηρίζει αυτή τη γιορτή. Ο ιερέας ρίχνει τον σταυρό στη θάλασσα και κάποιοι κολυμβητές βουτάνε και προσπαθούν να τον πιάσουν. Συνήθως αυτός που πιάνει το σταυρό αφού πρώτα τον φιλήσει τον περιφέρει, μαζί με τον ιερέα, στα σπίτια. Ενα σπάνιο έθιμο που το κάνουν σε λίγες περιοχές είναι ο χορός των καλικαντζάρων. Την ημέρα των Φώτων συνήθως τρώμε χοιρινό ρόστο, χοιρινό πρασοσέλινο, χοιρινό με μελωμένα κυδώνια και για μία ακόμη φορά χοιρινό σαβόρε.

Οπως μου διηγήθηκε η γιαγιά μου

Στο χωριό μου, τον Λιβαδά, την παραμονή των Φώτων, στις 5 Ιανουαρίου, πήγαιναν στην εκκλησία νηστικοί και έπαιρναν τον αγιασμό. Ακόμη έπαιρναν και ένα κλαδί βασιλικού ή δυόσμου με το οποίο άγιαζαν τις ρίζες των δέντρων για να μεγαλώσουν και να δώσουν νόστιμους καρπούς. Το ίδιο έκαναν και με τα ζώα στους στάβλους αλλά και τα σπαρτά. Οσοι είχαν ζώα έσφαζαν ένα γουρούνι γιατί έπρεπε την παραμονή να φάνε κρέας. Ανήμερα των Φώτων πήγαιναν το πρωί να παρακολουθήσουν τη λειτουργία και να προσκυνήσουν το σταυρό. Επειδή στον Λιβαδά δεν έχει θάλασσα, ο παππάς και οι κολυμβητές πήγαιναν στη Σούγια (που είναι πολύ κοντά) και έκαναν κατάδυση του σταυρού. Μετά ο παππάς και ένα παππαδάκι πήγαιναν και φώτιζαν όλα τα σπίτια με αγιασμό. Το παππαδάκι κρατούσε ένα πλαστικό κουτί και εκεί του έβαζαν διάφορα πράγματα όπως κρασί, λάδι, αυγά, αμύγδαλα, καρύδια, ζυμαρικά ό,τι είχε ο καθένας.
Εύα Θεοδοσάκη

Κάλαντα Φώτων

«Σήμερα είναι τω φωτώ που αγιάζουν οι παπάδες 
Και μες στα σπίθια μπαίνουνε και λεν τον Ιορδάνη. Ο Ιωάννης βαπτιστής επέρασε και είπε, χαρίσετέ μου τα κλειδιά τα μαργαριταρένια.
Να ανοίξω το παράδεισο να πιώ νερό δροσάτο.
Να θέσω να αποκοιμηθώ σε μια μηλιά από κάτω.
Ανήφορος κατήφορος στα τρία πηγαδάκια.
Κάθουνται τρεις μελαχρινές με τα σγουρά μαλλάκια.
Η μια κεντά τον ουρανό κι η άλλη το φεγγάρι.
Κι η τρίτη η ωραιότερη κεντά τον Αϊ Γιάννη.
Ετούτα ειν ’τα κάλαντα που λένε για τα Φώτα.
Άνοιξε περιστέρα μου τη μαρμαρένια πόρτα».

Χανιώτικα νέα (Σάββατο,5.1.2019) http://www.haniotika-nea.gr/pedotopos-27/