ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ, ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

"ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΣΚΑΠΑΝΕΩΝ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΥ" 

“Επιστολές Σκαπανέων της Μακρονήσου”, ο τίτλος του τελευταίου (του 8ου) βιβλίου της ωραίας ως έφηβη φίλης μου, Βαφιανής ξεχωριστής συγγραφέως Ευμορφίας Μπουντουράκη – Βαγιάκη (γενν. το 1930) που εκδόθηκε πρόσφατα. Στη μνήμη των αφιερωμένο. «Περάσαμε πολύν καιρό στο Μακρονήσι/ κοιμηθήκαμε μάγουλο με μάγουλο με τον θάνατο,/ πολλοί αφήσανε κει πέρα τα κόκκαλα τους/ πολλοί αφήσανε τα πόδια τους και τα χέρια τους,/ πολλοί τώρα περπατάνε με δεκανίκια,/ πολλοί δεν περπατάνε καθόλου/ πολλοί φωνάζουν τις νύχτες στον ύπνο τους/ πολλοί δεν έχουν καθόλου μιλιά/ πολλοί δεν μπορούνε πια να δουν/ πως σεργιανάει ένα σύγνεφο την τριανταφυλλιά θλίψη του/ στην ευγένεια των βραδυνών νερών/ πολλοί δεν μπορούνε να καταλάβουν τη φωνή της μάνας τους-/ κι όλο το φταίξιμο μας ήταν που αγαπάμε/ όπως και συ, τη λευτεριά και την ειρήνη», μας λέει “εκπροσωπώντας” τους ο Γιάννης Ρίτσος στο γραμμένο τον Νοέμβρη 1950 ποίημα του “Γράμμα στο Ζολιό Κιουρί”. Ό,τι καλύτερο η χρησιμοποίηση τους μαζί με άλλους σαν προμετωπίδα από τη συγγραφέα.

Ένα μεσημέρι του Αυγούστου 2020 έρχεται στο σπίτι μας, στον Βαφέ, ο ανιψιός μου ο Σταμάτης Γεωργ. Καλογεράκης κρατώντας ένα δέμα στα χέρια του και το απίθωσε πάνω στο τραπέζι λέγοντας μου: «Θεία, άνοιξέ το και πάρε ό,τι θέλεις, μια που γράφεις για τα γεγονότα της εποχής σου! Με πολλή περιέργεια και αγωνία άνοιξα το δέμα και τι να δω; Ομοιόμορφα φάκελα με περιεχόμενο, γράμματα χωρίς τα γραμματόσημα και ένα πάκο φωτογραφίες. Τα γράμματα είχαν παραλήπτη τον αδελφό μου Αγησίλαο Μπουντουράκη, σταλμένα στο Μακρονήσι, άλλα στο Α΄ Τάγμα Σκαπανέων και άλλα στο Γ΄ Τάγμα, σε όποιο υπηρετούσε τότε». Τα που γράφει μεταξύ των άλλων στον πρόλογό της η κυρία Ευμορφία. Σιγά που θα άφηνε ανεκμετάλλευτο έναν τέτοιο θησαυρό η «αυτοδίδακτη, κατά δήλωση της, 92χρονη σήμερα συγγραφέας. «Αμ’ έπος αμ’ έργον!» Ένα 174 σελίδων ιδιαίτερα επιμελημένο απ’ την κόρη της τη Γαλάτεια (δικά της τα σκίτσα και το εξώφυλλο) με πολλές φωτογραφίες, βιβλίο – ντοκουμέντο…

Για να επουλώσει τις πληγές που άφησε ο εμφύλιος κι όχι για να τις “ξύσει” η έκδοση του συγκεκριμένου βιβλίου απ’ την κυρία Ευμορφία που επιμένει να περνά τα καλοκαίρια της στον Βαφέ, στη ρίζα της Μαδάρας, διδάσκοντας ήθος με το ύφος της. Και σαν μια συλλογή διηγημάτων με κοινό θέμα, απνευστί το διάβασα, αρχίζοντας απ’ τις συγκλονιστικές “αναμνήσεις” του Γρηγόρη Βαλσαμάκη…

ΚΑΙ...ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ 

Ο Δ.ΣΟΛΩΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΙΛΟΤΙΜΟ - ΠΙΣΩ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΗΝ ΟΥΡΑ - ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ 

«Κάμε ώστε ο μικρός κύκλος μέσα εις τον οποίο κινιέται η πολιορκημένη πόλη, να ξεσκεπάζει εις την ατμόσφαιράν του τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ελλάδος […] και για την ηθική θέση τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ανθρωπότητος. Τοιουτοτρόπως η υπόθεση δένεται με το παγκόσμιο σύστημα». Ένας απ’ τους “Στοχασμούς” του Διονυσίου Σολωμού στους “Ελεύθερους Πολιορκημένους”. Επίκαιρος!

«Σε κάποια γιορτή των Αθηναίων φιλοτιμήθηκε ο Αλκιβιάδης να στείλει πολλά δώρα στον Σωκράτη. Η Ξανθίππη ξαφνιάστηκε και είπε στον Σωκράτη να τα κρατήσει. Αυτός όμως της είπε “Δεν πρέπει να κρατήσουμε όσα μας έστειλε ο Αλκιβιάδης από φιλότιμο, για να φιλοτιμηθούμε και ‘μεις με τη σειρά μας”». Από το «Ανθολόγιον» του Ιωάννου Στοβαίου σε μετάφραση Αυγερινού Ανδρέου (“Αντιστροφές”, τεύχος 36, Οκτ.- Νοεμβρ. – Δεκέμβριος 2022).

Από το καλοκαίρι στον χειμώνα δίχως φθινόπωρο; Καλοκαιρινός ο καιρός τηνπερασμένη Πέμπτη 22 του μήνα, χειμωνιάτικος – κι όταν λέμε χειμωνιάτικος εννοούμε χειμωνιάτικος, την επόμενη μέρα. Παρασκευή 23 του μήνα. Φθινοπωρινής ισημερίας καμώματα. Έτσι για να μας φοβίσει… Πίσω έχει το καλοκαίρι την ουρά!

«Η αγκαλιά ενός γονιού, ορθάνοιχτη δεν κλείνει,/ και στο παιδί παρηγοριά κάθε λεπτό τού δίνει.// Έγκλημα κάνει ο γονιός, όταν σηκώσει χέρι/ και μια αθώα ύπαρξη κάνει να υποφέρει.// Μόνο αγάπη κι αγκαλιά, κάθε παιδί αξίζει/ και μία οικογένεια πάντα να το στηρίζει». Υπέροχες και οι σημερινές μαντινάδες, που και βέβαια τις συνυπογράφω με χέρια και με πόδια της Νεκταρίας Θεοδωρογλάκη. Χάριν των παιδιών μας υπάρχουμε ως γονείς, τα παιδιά μας κι ο κόσμος όλος, από τα μάτια τους φέγγουμε. Της μάνας μου κουβέντα η τελευταία… Πολλά τα κρατούμενα!

Χανιώτικα νέα (Τρίτη, 27.9.2022) 

https://www.haniotika-nea.gr/epistoles-skapaneon-tis-makronisoy/