ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Γράφει ο: ΒΑΓΓΕΛΗΣ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ
e-mail: Kakatsakisv@gmail.com

Το χωριό μας, η Κάινα

Ολοι οι δρόμοι του Αποκόρωνα, και όχι μόνο, οδηγούσαν το ηλιοβασίλεμα της περασμένης Τρίτης, 17 Αυγούστου, στην Κάϊνα, και συγκεκριμένα στη μεγάλη αυλή του Αγίου Παντελεήμονα, όπου η παρουσίαση του βιβλίου “Το χωριό μας η Κάϊνα” που έγραψε ο τελευταίος πρόεδρος της Κοινότητάς της Ιάσονας Στ. Μαυροματάκης.
Ηταν μια μάζωξη απ’ τα παλιά. Από εκείνες που γίνονταν τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 στα χωριά της “Αρχοντοεπαρχίας” (για να χρησιμοποιήσω το τίτλο του τελευταίου CD του λυράρη Ανδρέα Λιλικάκη για τον Αποκόρωνα) με κινητήρια δύναμη το Κοινωφελές Ιδρυμα “Αγία Σοφία” που δημιούργησε ο μεγάλος Ειρηναίος Γαλανάκης (πάντα η θύμησή μας στον Παππού, ξεχωριστά, ωστόσο σήμερα που είναι η γιορτή του και του στέλνουμε νοερά τις ευχές μας, μα και τα σεβάσματά μας. Οπως και στον από Κυδωνίας και Αποκορώνου νυν Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ειρηναίο Αθανασιάδη). Κοσμοσυρροή! Για τον Αποκορωνιώτη Ιάσονα που προχώρησε πέραν του χειμάρρου των λόγων περί αλλοίωσης του τοπίου και αλλοτρίωσης των ανθρώπων κι έγραψε ένα ιδιαίτερα επιμελημένο, 300 περίπου σελίδων, βιβλίο, ένα βιβλίο υποδειγματικό και παραδειγματικό.
Για τον Ιάσονα της προσφοράς που “συμβίβασε” κατά που είπε αρχίζοντας την αντιφώνησή του, τη σκέψη του “να σταματήσει για εκείνο το βράδυ να τριγυρίζει στα κακοτράχαλα μονοπάτια του πόνου” (δεν έχει ακόμα χρονιάσει ο πρωτογιός του ο Στέλιος, που έφυγε για τη Χώρα των Μακάρων), για να καλωσορίσει στο χωριό του και να ευχαριστήσει όλους όσοι αθρόως γι’ αυτόν προσήλθαν.
Πολλές πάμπολλες εύφημες μνείες θα μπορούσα να γράψω σχετικά με την περί ου ο λόγος εκδήλωση που οργάνωσαν το Κοινωφελές Ιδρυμα “Αγία Σοφία” και η Ενορία Κάϊνας. Για την όλη περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Για τη συγκίνηση του Ιάσονα. Για τα που είπαν γι’ αυτόν και το βιβλίο του, εκτός απ’ τους δύο κεντρικούς ομιλητές (τον έφορο Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μιχάλη Ανδριανάκη και τον γράφοντα) και κατά σειράν, ο συντονιστής της εκδήλωσης, ταμίας του Ιδρύματος Πέτρος Πανηγυράκης, ο εφημέριος της Ενορίας π. Χρήστος Παπουτσάκης, ο δήμαρχος Βάμου Λεωνίδας Λιμαντζάκης, ο δήμαρχος Χανίων και πρόεδρος της ΤΕΔΚ Κυριάκος Βιρβιδάκης, ο νομαρχιακός σύμβουλος Γιάννης Κουκουράκης, ο δήμαρχος Φρε Νίκος Γιαννούλης και ο αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Νίκος Παπαδάκης που πήραν τον λόγο. Και βέβαια για την αναγόρευσή του (όπως και του παπά Χρήστου) σε εταίρο του Ιδρύματος, όπως και για το ένα λεπτό σιγής που τηρήθηκε στη μνήμη του Πάρι Κελαϊδή, το φευγιό του οποίου πριν από λίγες μέρες, κατά πολλά στεναχώρεσε και τους Αποκορωνιώτες. Και γι’ άλλα πολλά. Μένω ωστόσο, στην επόμενη εύφημη μνεία, μόνο σε δύο μικρά αποσπάσματα απ’ τις παρουσιάσεις των δύο κεντρικών ομιλητών. Πού χώρος για άλλα!

Το χωριό μας, η Κάινα (2)

[...] Με όσα αναφέραμε παραπάνω, μπορούμε να πούμε πως το βιβλίο του Ιάσονα Μαυροματάκη για την Κάϊνα, παρουσιάζει μια αρτιότητα και αποτελεί το δελτίο ταυτότητας του χωριού. Τα πάσης φύσεως στοιχεία από το πιο σημαντικό μέχρι το πιο ασήμαντο έχουν συγκεντρωθεί με τη γνωστή επιμέλεια και υπευθυνότητα, που διακρίνει τον συγγραφέα σε όλη του τη ζωή, σε όλες του τις δραστηριότητες. Και δεν θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικό από το φίλο Ιάσονα, που με τη δουλειά του αυτή εξωτερικεύει την αγάπη του για τον τόπο του, τον οποίο με επιτυχία υπηρέτησε, κυρίως, από τη θέση του Προέδρου της Κοινότητας. Από εκδοτική άποψη το βιβλίο είναι πολύ καλό με τις καθαρές έγχρωμες φωτογραφίες και τα ευανάγνωστα γράμματα. Νομίζω πως οι συντελεστές της έκδοσης προσέφεραν κάτι σημαντικό στο χωριό τους αλλά και στην επαρχία ευρύτερα είτε με την πνευματική είτε με την καλλιτεχνική είτε με την οικονομική τους προσφορά. Θα μπορούσα να πω ανεπιφύλακτα πως είναι υποδειγματικό στο είδος του. Και δε θα χάσω την ευκαιρία, μια και συγκεντρωθήκαμε εδώ απόψε, σε μια εποχή που η έννοια της επαρχίας αναβιώνει με τη μορφή του Καλλικράτειου Δήμου, να υπενθυμίσω τις παλιότερες δραστηριότητές μας ως τοπικές κοινωνίες και να ζητήσω να αναδείξουμε και πάλι την ταυτότητα του Αποκορωνιώτη, ως ενός ανθρώπου προοδευτικού με έμφυτο πολιτισμό, που αγαπά, σέβεται και είναι περήφανος για τον τόπο του και την ιστορία του[...]
Από την ομιλία του Μιχάλη Ανδριανάκη

[...] Αυτός ο μικρός ο μέγας τόπος, κατά Οδυσσέα Ελύτη, ο σταυραναστάσιμος κόσμος του Ιάσονα Στυλιανού και Καλλιόπης Μαυροματάκη. Η Κάϊνα του παρελθόντος, η Κάϊνα του παρόντος, μα και η Κάϊνα του μέλλοντος. Οι ρίζες και οι μνήμες. Οι μνήμες που σταυροδένονται με τις ρίζες. Τα πρόσωπα και τα πράγματα. Τα πρόσωπα των πραγμάτων και τα πράγματα των προσώπων. Οι λέξεις που διασώζονται στην προσπάθειά του να μη ματώνει περισσότερο ο πολιτισμός. Η εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα με το κάψιμο στη δεξιά πλευρά. Η Μποδιανή Παναγία. Ο Αγιος Φανούριος και ο γκαρδιακός του φίλος ο παπά-Χρήστος. Ο Παντελογιάννης. Οι ρίμες του Παντελογιώργη. Το Σωποτό, τση Θεανής το πλάι, το Τσιγκούνι, τ’ αλώνια τω Νικολούδηδω, η Κουτσακιανή, τ’ Αθάκι, το Κοτσιφάλι... Το ήθος μιας εποχής που χάθηκε μια για πάντα και το ύφος του συγγραφέα που αντανακλά το ήθος του. Ο μικροπερίοδος λόγος του. Η ρέουσα γραφή του. Οι ανθοί της αγάπης του και οι καρποί της γνώσης του. Ή οι ανθοί της γνώσης του και οι καρποί της αγάπης, αν προτιμάτε. Ακριβώς γιατί ο στίχος του Κωστή Παλαμά που στεγάζει αυτή την ενότητα “Οσο γνωρίζεις πιο καλά, τόσο αγαπάς πιο πλέρια” ακολουθείται κι από έναν άλλον: “Κι όσο και πιο πολύ αγαπάς και πιο καλά γνωρίζεις”. Ειδικά γραμμένος για να περιγράψει το μήκος, το πλάτος και το ύψος της συγκεκριμένης επίπονης, ανιδιοτελούς, τεκμηριωμένης, πανωραίας προσπάθειας του Ιάσονα, θαρρείς πως είναι. [...]
Από την ομιλία του Βαγγέλη Κακατσάκη