Γράφει ο Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
e-mail:kakatsakiw@sch.gr

Φίλες και φίλοι, καλημέρα!

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, από σήμερα για αύριο! Χρόνια πολλά σ’ όλους τους Χανιώτες και σ’ όλες τις Χανιώτισσες, τους κατοίκους της πόλης των Χανίων για την αυριανή γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, λόγω πολιούχου. Χρόνια πολλά και στους κατοίκους του Ζυμπραγού, του Κουρνά, του Βουτά και του Πιθαριού (ελπίζω να μην ξέχασα κάποιο χωριό) για τον ίδιο λόγο. Και βεβαίως Χρόνια Πολλά στις Μαρίες και τις Δέσποινες ελεύθερες και παντρεμένες, που επιμένουν να γιορτάζουν στις 21 Νοεμβρίου και όχι στις 15 Αυγούστου.

ΑΡΧΙΣΠΟΡΙΤΙΣΣΑ, Μεσοσπορίτισσα και Ξεσπορίτισσα, λένε ανάλογα με την πρόοδο της σποράς την Παναγία του Νοέμβρη στα διάφορα μέρη της Ελλάδας. Στο Νίππος, πάντως, και σ’ όλα τα χωριά της Κρήτης Μεσοσπορίτισσα τη λέγαμε, αφού μέχρι τη γιορτή της οι ζευγάδες είχαν σπείρει τα μισά περίπου απ’ αυτά που λογάριαζαν να σπείρουν. Πάνε, χάνονται χρόνο με τον χρόνο αυτές οι λέξεις.

ΟΥΤΩΣ Ή ΑΛΛΩΣ αγροτική γιορτή είναι τα Εισόδια. 'Η Παναγιά του Νοεμβρίου είναι άλλωστε, όπως γράφει ο Ν. Ψυλλάκης στο βιβλίο του 'Λαϊκές τελετουργίες, στην Κρήτη', η απήχηση της Θεότητας των δημητριακών, δηλαδή μια όψιμη Δήμητρα, έφορος των καρπών που σπέρνονται στη γη και της βλάστησης'.

ΛΙΟΜΑΖΩΧΤΡΑ! Θα μπορούσε να ’χει κι αυτό τ’ όνομα η Παναγία του Νοέμβρη, σκεφτόμουν όταν ήμουν μικρός. Ελιές μαζώναμε, δεν ξαργούσαμε, την ημέρα της Χάρης της. Η Παναγία παιδί μου, συγχωρά, έλεγε η μάνα μου, ενώ ετοίμαζε τις παλέτσες για να τις φορτώσει ο πατέρας στον γάιδαρο.

ΕΝΑ ΤΟΣΟ δα κοριτσάκι, που μόλις είχε βρει σταθερό βηματισμό, μια 'παιδίσκη' 3 μόλις χρονών, ήταν η Παναγία όταν οι γέροντες γονείς της την αφιέρωσαν στον Ναό. Πού να το χωρέσει το μυαλό μου, όταν άκουσα για πρώτη φορά τη δασκάλα μου, την κυρία Ερριέτα, στην Τέταρτη τάξη του Δημοτικού να διηγείται παραστατικά τα καθέκαστα. Εχει τα δικά του όρια το μυαλό ενός δεκάχρονου παιδιού!

ΝΑ ΓΡΑΨΩ ένα 'πεταχτό', το πολύ δύο, για την αυριανή γιορτή σκεφτόμουν, όταν ξεκινούσα, να όμως που γι’ άλλη μια φορά παρασύρθηκα... Μεγάλη η Χάρη της και βοήθειά μας! Ολο Παναγία μου και Παναγία μου, είμαστε!

Ο ΝΑΟΣ της Τριμάρτυρης των Χανίων (το κεντρικό κλίτος είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου) τα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν σαπωνοποιείο, σε μια αποθήκη του οποίου, ωστόσο, εξακολουθούσε να φυλάγεται η εικόνα της Παναγίας. Η παράδοση λέει ότι κάποτε εμφανίστηκε η Παναγία σε όραμα σ’ ένα χριστιανικό τεχνίτη, τον Α. Τσερκάκη και του ζήτησε να την πάρει από κει. Λίγο αργότερα το παιδί του Μουσταφά Ναϊλί πασά, έπεσε κατά λάθος στο πηγάδι που βρίσκεται νότια του Ναού κι αυτός τάχτηκε στην Παναγία να το σώσει. Η Παναγία έκανε το θαύμα της και το σαπωνοποιείο παραχωρήθηκε στους χριστιανούς για να οικοδομηθεί καινούριος ναός!

'[...] καμιά παράκληση δεν έχω για τον εαυτό μου/ για όλον ετούτον το λαό μας θα σου δεηθώ/ που αγρίεψε πια απ’ τον πόνο, πια απελπίστη/ ζητάει λιγάκι ειρήνεψη, ν’ ανασάνει/ Αλλοτε του την έδινες πλουσιοπαρόχως/ πικρό παράπονο το ’χει, που τον αμέλησες./ Μάνα τους σ’ έλεγαν και μάνα τους στεκόσουν/ Δείξε τους πάλι την καρδιά σου Ειρηνοφόρα μου/ Στους ταπεινούς, η ταπεινή φανερώσου/ Περιστερά πάλι του Νώε μαντατοφόρα,/ στήριξε στη γαλήνη τους φτωχούς ανθρώπους [...]'.
Από το ποίημα 'Για τους φτωχούς ανθρώπους'
του Τάκη Κ. Παπατσώνη

ΧΑΙΡΕΤΩ ΣΑΣ ΚΙ ΑΓΑΠΩ ΣΑΣ!
(http//:petaxta.blogspot.com)